Xin chào Luật sư VCT tôi có cháu tôi ở nhờ từ năm 1996 cho đến nay, khi cho ở nhờ cháu tôi có xây dựng 01 căn nhà cấp 04 để ở. Hiện tại, tôi muốn lấy lại đất thì có phải bồi thường giá trị căn nhà này cho cháu của tôi hay không? Mong luật sư giải đáp thắc mắc.

1. Cho ở nhờ là gì?

Pháp luật chưa quy định cho ở nhờ là gì nhưng có thể hiểu đây là sự thỏa thuận giữa các bên, theo đó bên cho mượn giao tài sản (trong trường hợp này là đất) cho bên mượn để sử dụng trong một thời hạn mà không phải trả tiền, bên mượn phải trả lại đất đó khi hết thời hạn mượn hoặc mục đích mượn đã đạt được (Căn cứ Điều 494 Bộ luật Dân sự 2015).

2. Cách đòi lại đất theo đúng quy định pháp luật

Để đòi lại đất khi cho ở nhờ, bạn có thể thực hiện như sau: 

* Thông báo đến cho bên đang ở nhờ đất về việc trả lại đất:

Căn cứ Điều 499 Bộ luật dân sự 2015 quy định về việc đòi lại tài sản như sau:

– Ngay sau khi bên mượn tài sản sử dụng đạt được mục đích thì bên cho mượn có quyền đòi lại tài sản nếu như không có thỏa thuận về thời hạn mượn.

– Trường bên cho mượn có nhu cầu cần đột xuất và cấp bách để sử dụng tài sản thì phải đảm bảo báo trước một khoảng thời gian hợp lý cho bên cho mượn.

Do đó, khi có nhu cầu muốn lấy lại phần đất đã cho mượn để ở nhờ thì cá nhân, hộ gia đình có thể thông báo trước đến bên mượn ở nhờ một khoảng thời gian hợp lý.

Thậm chí, chủ đất được đòi lại đất ngay tức khắc trong trường hợp người ở nhờ sử dụng không đúng mục đích như thỏa thuận ban đầu: cho người khác ở nhờ mà không được chủ đất đồng ý, mượn đất nhưng không đúng mục đích ban đầu thỏa thuận,… mà không cần sự đồng ý của người mượn ở nhờ.

* Trường hợp đòi lại nhưng người ở nhờ không tự nguyện trả:

Trên tinh thần hòa giải, nói chuyện tình nghĩa không được, người mượn đất vẫn cố tình không trả lại đất thì chủ đất có thể khởi kiện ra Tòa án để yêu cầu giải quyết tranh chấp.

Thủ tục giải quyết tranh chấp như sau:

Bước 1: Chuẩn bị hồ sơ khởi kiện ra Tòa

Hồ sơ gồm có:

– Đơn khởi kiện.

– Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

– Các giấy tờ, tài liệu chứng minh việc cho ở nhờ đất như Hợp đồng, Biên bản xác nhận (nếu có),…

– CCCD bạn và thông tin người cháu

Bước 2: Nộp đơn khởi kiện

Cá nhân, hộ gia đình nộp đơn khởi kiện đến Tòa án nhân dân cấp huyện nơi có đất.

Bước 3: Tiếp nhận hồ sơ và xử lý

Sau khi nhận được đơn khởi kiện kèm giấy tờ pháp lý đầy đủ, Tòa án ra thông báo nộp tạm ứng án phí.

Sau đó người khởi kiện nộp tạm ứng án phí tại chi cục thi hành án cấp huyện theo giấy báo và mang biên lai nộp lại cho Tòa.

Bước 4: Chuẩn bị xét xử sơ thẩm:

Theo quy định, thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm tối đa là không quá 04 tháng, tình từ ngày thụ lý đơn khởi kiện. 

Bước 5: Tiến hành xét xử sơ thẩm:

Thẩm phán sẽ quyết định đưa vụ án ra xét xử nếu như vụ kiện không thuộc trường hợp hòa giải thành, tạm đình chỉ hoặc đình chỉ vụ án.

3. Đòi lại đất cho ở nhờ có phải bồi thường về tài sản không?

Căn cứ khoản 2 Điều 497 Bộ luật dân sự 2015 quy định quyền của bên mượn tài sản như sau: Bên mượn được quyền yêu cầu bên cho mượn phải thanh toán đầy đủ các chi phí hợp lý về việc sửa chữa hoặc làm tăng giá trị tài sản mượn, nếu có thỏa thuận.

Do vậy, theo quy định trên, nếu trường hợp bên mượn ở nhờ đất có sự thỏa thuận với bên cho ở nhờ trước việc sẽ xây dựng nhà ở hay công trình, hoặc sữa chữa cơi nới thêm phần nhà, công trình đã xây dựng trước đó trên đất thì khi trả lại đất sẽ không phải chịu trách nhiệm bồi thường, ngược lại bên cho ở nhờ phải có trách nhiệm thanh toán các chi phí sửa chữa, cơi nới thêm và trả lại cho bên ở nhờ phần tiền tương đương với giá trị ngôi nhà, công trình mà bên ở nhà đã xây dựng khi có sự đồng ý của chủ đất. 

Trên thực tế đã rất nhiều trường hợp xảy ra tranh chấp khi thỏa thuận miệng việc xử lý tài sản trên đất khi cho ở nhờ hoặc không thỏa thuận gây ra tranh chấp.

Chính vì vậy, để tránh trường hợp này các bên nên phải ký hợp đồng, lập biên bản quy định quyền và nghĩa vụ rõ ràng.

4. Những lưu ý khi cho ở nhờ đất

Để hạn chế những rủi ro khi xảy ra tranh chấp vấn đề cho ở nhờ, mượn đất thì chủ đất nên lưu ý những vấn đề sau đây: 

– Lập hợp đồng, văn bản thỏa thuận về việc cho ở nhờ đất, nội dung đảm bảo những vấn đề sau: 

+ Thông tin bên cho ở nhờ và bên ở nhờ rõ ràng. Đối với phần đất thuộc quyền sử dụng của cả hộ gia đình thì phải xác minh những ai có quyền và tất cả phải ký vào hợp đồng. 

+ Thông tin rõ ràng của phần đất cho ở nhờ. 

+ Quyền và nghĩa vụ của các bên. 

+ Thỏa thuận rõ thời gian cho ở nhờ là bao lâu? Trường hợp nào được phép lấy lại đất cho ở nhờ. 

+ Phương hướng giải quyết khi xảy ra tranh chấp. 

+ Trong quá trình cho ở nhờ, người được ở nhờ có quyền gì? 

– Đối tượng ký hợp đồng cho ở nhờ đất, các bên ký hợp đồng phải có năng lực hành vi dân sự, đáp ứng đủ điều kiện theo pháp luật.

5. Dịch vụ tư vấn, tham gia liên quan đến tranh chấp đất đai

Luật Sư VCT (Công ty Luật TNHH Pháp lý AV Bình Dương) là một Công ty Luật chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý liên quan đến tranh chấp đất đai. 

Quý đối tác, Quý khách hàng có thể liên hệ với Luật sư VCT để sử dụng dịch vụ tư vấn liên quan đến pháp luật tố tụng.

Thứ nhất, tư vấn trực tuyến qua số điện thoại: Khách hàng có nhu cầu sẽ kết nối đến tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua hotline: 0971.17.40.40 nếu khách hàng có nhu cầu tư vấn chi tiết hoặc tham khảo giá trước khi thực hiện dịch vụ.

Thứ hai, tư vấn qua email: Nếu quý khách không thể đến trực tiếp mà mà vẫn muốn nhận được ý kiến tư vấn của luật sư/chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực tư vấn đầu tư của Công ty Luật TNHH Pháp lý AV Bình Dương (Luật sư VCT) thì có thể gửi câu hỏi trong lĩnh vực qua email: Info@luatsuvct.com. Chúng tôi sẽ chủ động liên hệ lại dựa trên thông tin pháp lý mà khách hàng cung cấp để báo giá dịch vụ hoặc tư vấn miễn phí nếu đó là vấn đề pháp lý phổ thông trong lĩnh vực tư vấn pháp luật.

Thứ ba, tư vấn trực tiếp tại văn phòng: Đối với những vấn đề pháp lý phức tạp, Quý khách hàng có thể chủ động đặt lịch tư vấn trực tiếp tại trụ sở Công ty Luật TNHH Pháp lý AV Bình Dương (Luật sư VCT) tại địa chỉ: 530 Nguyễn Văn Trỗi, phường Phú Lợi, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Đội ngũ luật sư/Chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực Tư vấn đầu tư sẽ nghiên cứu hồ sơ, yêu cầu và tư vấn, giải đáp trực tiếp những vướng mắc mà khách hàng gặp phải.

Trên đây là toàn bộ nội dung về chủ đề “ĐÒI LẠI ĐẤT CHO Ở NHỜ CÓ PHẢI BỒI THƯỜNG VỀ TÀI SẢN HAY KHÔNG” mà Luật sư VCT muốn gửi đến quý khách hàng. Còn bất cứ vướng mắc nào, quý khách vui lòng liên hệ qua hotline: 0971.17.40.40  hoặc email: Info@luatsuvct.com để được hỗ trợ. Chúng tôi rất hân hạnh được hợp tác với quý khách.