Đất đai được coi là một loại tài sản bất động sản, khi nằm trong quyền sở hữu của một cá nhân và khi cá nhân đó qua đời, đất đai này được xem như một phần của di sản thừa kế. Đặc tính của đất đai bao gồm tính cố định, tính thanh khoản thấp và tính nhạy cảm do nó chịu ảnh hưởng từ nhiều yếu tố khác nhau. Do các đặc tính này, việc giải quyết tranh chấp thừa kế liên quan đến đất đai thường gặp phải nhiều khó khăn và phức tạp. Để đáp ứng nhu cầu hiểu biết thông qua bài viết dưới đây, phaplybatdongsanbinhduong sẽ cung cấp quy trình, thủ tục kiện tranh chấp về quyền thừa kế quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất.

1. Thừa kế quyền sử dụng đất là gì?

Thừa kế quyền sử dụng đất là thủ tục chuyển giao quyền sử dụng đất là di sản của người đã chết cho người được quyền hưởng di sản thừa kế. Trong đó:

Trường hợp không có tranh chấp: Thực hiện thủ tục khai nhận thừa kế quyền sử dụng đất tại Văn phòng công chứng hoặc UBND cấp xã nơi có đất.

Trường hợp có tranh chấp: Thực hiện thủ tục khởi kiện chia thừa kế quyền sử dụng đất tại Tòa án nơi có đất.

Điều kiện nhận thừa kế quyền sử dụng đất bao gồm:

Đất đã có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;

Đất không có tranh chấp;

Quyền sử dụng đất không bị kê biên để bảo đảm thi hành án;

Quyền sử dụng đất yêu cầu chia thừa kế đang còn thời hạn sử dụng đất.

 

2. Thẩm quyền giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Tranh chấp thừa kế về quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án nhân dân quận, huyện nơi có đất căn cứ theo Điều 39 Bộ luật tố tụng dân sự 2015

“Điều 39. Thẩm quyền của Tòa án theo lãnh thổ

… c) Đối tượng tranh chấp là bất động sản thì chỉ Tòa án nơi có bất động sản có thẩm quyền giải quyết…”

3. Thời hiệu khởi kiện chia thừa kế quyền sử dụng đất

Thời hiệu khởi kiện là thời hạn mà chủ thể được quyền khởi kiện để yêu cầu Tòa án giải quyết vụ án dân sự bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm; nếu thời hạn đó kết thúc thì mất quyền khởi kiện (Khoản 3 Điều 150 Bộ luật dân sự 2015).

Hiện nay, thời hiệu khởi kiện yêu cầu chia thừa kế quyền sử dụng đất là 30 năm được tính từ thời điểm người để lại di sản thừa kế chết căn cứ theo quy định tại Điều 623 Bộ luật dân sự 2015.

“Điều 623. Thời hiệu thừa kế

Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu chia di sản là 30 năm đối với bất động sản, 10 năm đối với động sản, kể từ thời điểm mở thừa kế. Hết thời hạn này thì di sản thuộc về người thừa kế đang quản lý di sản đó. Trường hợp không có người thừa kế đang quản lý di sản thì di sản được giải quyết như sau:

a) Di sản thuộc quyền sở hữu của người đang chiếm hữu theo quy định tại Điều 236 của Bộ luật này;

b) Di sản thuộc về Nhà nước, nếu không có người chiếm hữu quy định tại điểm a khoản này.

Thời hiệu để người thừa kế yêu cầu xác nhận quyền thừa kế của mình hoặc bác bỏ quyền thừa kế của người khác là 10 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.

Thời hiệu yêu cầu người thừa kế thực hiện nghĩa vụ về tài sản của người chết để lại là 03 năm, kể từ thời điểm mở thừa kế.”

4. Quy trình giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp di sản thừa kế là đất đai được thực hiện theo quy định tại Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015. Tuy nhiên cần lưu ý về thẩm quyền giải quyết tranh chấp được áp dụng theo Điều 203 Luật Đất đai 2013 như sau:

Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;

Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai hình thức giải quyết tranh chấp đất đai theo quy định sau đây:

+ Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp xã

+ Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự.

Xin lưu ý: “…Đối với tranh chấp khác liên quan đến quyền sử dụng đất như: tranh chấp về giao dịch liên quan đến quyền sử dụng đất, tranh chấp về thừa kế quyền sử dụng đất, chia tài sản chung của vợ chồng là quyền sử dụng đất,… thì thủ tục hòa giải tại Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có đất tranh chấp không phải là điều kiện khởi kiện vụ án.” (Khoản 2 Điều 3 Nghị quyết 04/2017/NQ-HĐTP). Như vậy, giải quyết tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất không bắt buộc phải hòa giải tại UBND cấp xã.

5. Thủ tục khởi kiện tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

5.1 Hồ sơ chuẩn bị khởi kiện tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Căn cứ quy định tại Điều 189 Bộ luật tố tụng dân sự 2015 thì người khởi kiện tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất cần chuẩn bị 01 bộ hồ sơ bao gồm:

Đơn khởi kiện;

CMND/CCCD của người khởi kiện;

Các tài liệu chứng cứ nhằm chứng minh yêu cầu khởi kiện vụ án tranh chấp thừa kế và các giấy tờ có liên quan đến tranh chấp như: Di chúc(nếu có); Giấy chứng tử/giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản thừa kế đã chết; giấy tờ liên quan đến quyền sử dụng đất; Giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người có quyền hưởng di sản(Giấy đăng ký kết hôn, Giấy khai sinh, Quyết định nhận con nuôi…).

5.2 Thủ tục khởi kiện tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất

Bước 1: Chuẩn bị và nộp hồ sơ

Người khởi kiện chuẩn bị hồ sơ như hướng dẫn tại mục 5,1 và nộp đơn đến Tòa án nhân dân có thẩm quyền bằng một trong các hình thức như:

Nộp trực tiếp tại Tòa án;

Gửi hồ sơ thông qua bưu điện đến Tòa án;

Gửi hồ sơ trực tuyến bằng hình thức điện tử qua Cổng thông tin điện tử của Tòa án (nếu có).

Bước 2: Tòa án tiếp nhận hồ sơ và phân công Thẩm phán

Phân công thẩm phán có thẩm quyền xem xét hồ sơ. Nếu đơn đủ điều kiện thụ lý, đúng thẩm quyền Tòa án tiếp nhận yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện và ra thông báo đóng tiền tạm ứng án phí. Trong thời hạn 07 ngày kể từ ngày nhận được thông báo thì người khởi kiện phải nộp tiền tạm ứng án phí tại cơ quan thi hành án theo thông báo. Sau khi nộp tiền xong thì nộp lại biên lai thu tiền tạm ứng án phí về Tòa án.

Bước 3: Tòa án thụ lý hồ sơ và tiến hành chuẩn bị xét xử sơ thẩm

Sau khi tiếp nhận đầy đủ đơn khởi kiện, hồ sơ khởi kiện, biên lai đóng tạm ứng án phí đầy đủ thì Thẩm phán thụ lý vụ án và ghi vào sổ thụ lý. Tiến hành chuẩn bị xét xử sơ thẩm vụ án tranh chấp thừa kế quyền sử dụng đất.

Thời hạn chuẩn bị xét xử sơ thẩm không quá 04 tháng, đối với vụ án có tình tiết phức tạp được gia hạn một lần nhưng không quá 02 tháng.

Bước 4: Xét xử sơ thẩm

Vụ án tranh chấp thừa kế quyền sử dụng nếu không thuộc trường hợp tạm đình chỉ/đình chỉ thì Tòa án đưa vụ án ra xét xử. Sau khi xét xử không có kháng cáo/kháng nghị hoặc giám đốc thẩm/tái thẩm thì bản án có hiệu lực.

6. Dịch vụ đại diện tham gia tranh chấp về đất đai của Pháp lý bất động sản Bình Dương

Pháp lý bất động sản Bình Dương thuộc Luật Sư VCT (Công ty Luật TNHH Pháp lý AV Bình Dương) là một Công ty Luật chuyên cung cấp dịch vụ pháp lý liên quan đến đại diện tham gia tranh chấp về đất đai.

Quý đối tác, Quý khách hàng có thể liên hệ với Luật sư VCT để sử dụng dịch vụ tư vấn pháp luật về đất đai và các dịch vụ tư vấn khác.

Thứ nhất, tư vấn trực tuyến qua số điện thoại: Khách hàng có nhu cầu sẽ kết nối đến tổng đài tư vấn pháp luật trực tuyến miễn phí qua hotline: 0971.17.40.40/ 0939.29.65.88 nếu khách hàng có nhu cầu tư vấn chi tiết hoặc tham khảo giá trước khi thực hiện dịch vụ.

Thứ hai, tư vấn qua email: Nếu quý khách không thể đến trực tiếp mà mà vẫn muốn nhận được ý kiến tư vấn của luật sư/chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực tư vấn pháp luật về đất đai của Công ty Luật TNHH Pháp lý AV Bình Dương (Luật sư VCT) thì có thể gửi câu hỏi trong lĩnh vực qua email: Info@luatsuvct.com. Chúng tôi sẽ chủ động liên hệ lại dựa trên thông tin pháp lý mà khách hàng cung cấp để báo giá dịch vụ hoặc tư vấn miễn phí nếu đó là vấn đề pháp lý phổ thông trong lĩnh vực tư vấn pháp luật.

Thứ ba, tư vấn trực tiếp tại văn phòng: Đối với những vấn đề pháp lý phức tạp, Quý khách hàng có thể chủ động đặt lịch tư vấn trực tiếp tại trụ sở Công ty Luật TNHH Pháp lý AV Bình Dương (Luật sư VCT) tại địa chỉ: 530 Nguyễn Văn Trỗi, phường Phú Lợi, thành phố Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Đội ngũ luật sư/Chuyên gia pháp lý trong lĩnh vực Tư vấn đầu tư sẽ nghiên cứu hồ sơ, yêu cầu và tư vấn, giải đáp trực tiếp những vướng mắc mà khách hàng gặp phải.

Xem thêm: DỊCH VỤ TƯ VẤN LUẬT ĐẤT ĐAI

Xem thêm: Thu hồi đất khi chấm dứt hoạt động dự án đầu tư

Trên đây là toàn bộ nội dung về chủ đề “Quy trình, thủ tục kiện tranh chấp về quyền thừa kế quyền sử dụng đất, tài sản gắn liền với quyền sử dụng đất” mà Pháp lý bất động sản Bình Dương muốn gửi đến quý khách hàng. Còn bất cứ vướng mắc nào, quý khách vui lòng liên hệ qua hotline: 0971.17.40.40/ 0939.29.65.88 hoặc email: Info@luatsuvct.com để được hỗ trợ. Chúng tôi rất hân hạnh được hợp tác với quý khách.